ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ ජනාධිපතිවරණය මේ වන විට පැවැත්වෙමින් තිබේ. සටන පවතින්නේ වත්මන් ජනාධිපති, රිපබ්ලිකන් අපේක්ෂක ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් (74) සහ ඩිමොක්‍රටික් අපේක්ෂක ජෝ බිඩන් (77) අතරය. අභියෝගකරුවන් දෙදෙනාටම දශක හතකට වැඩි පෞද්ගලික හා වෘත්තීය අත්දැකීම් තිබේ. එය ගෝලීය දේශපාලනය තුළ බොහෝ විට දක්නට නොලැබෙන සුවිශේෂ තත්ත්වයකි
මේ අතර බී.බී.සී සේවය සුවිශේෂ මාධ්‍ය මෙහෙවරක් ඉටු කළේය. ඒ මේ වියපත් අභියෝගකරුවන් දෙදෙනාගේ ජීවිතයේ සුවිශේෂ අවස්ථාවල දුර්ලභ ඡායාරූප එකතුවක් පළ කිරීමය. එම දුර්ලභ සහ සුවිශේෂ ඡායාරූප එකතුව පහත පළ වේ.
1946 ජුනි මාසයේදී දෙවන ලෝක සංග්‍රාමයෙන් පසු උපත ලැබූ ඩොනල්ඩ් ජෝන් ට්‍රම්ප් නිව්යෝර්ක්හි දේපල වෙළඳාම් ව්‍යාපාරයක අධිපති ෆ්‍රෙඩ් ට්‍රම්ප් සහ මේරි ඈන් මැක්ලියෝඩ් ට්‍රම්ප්ගේ (Fred Trump and Mary Anne MacLeod Trump) සිව්වන දරුවා විය. පවුලේ ධනය තිබියදීත්, ඔහු තම පියාගේ සමාගම තුළ වඩාත්ම පහළ රැකියාවන් කරනු ඇතැයි අපේක්ෂා කළ අතර, ඔහු පාසලේදී වැරදි ලෙස හැසිරීමට පටන් ගැනීමෙන් පසු වයස අවුරුදු 13 දී හමුදා ඇකඩමියකට යවනු ලැබීය.
ඔහු පෙන්සිල්වේනියා විශ්ව විද්‍යාලයට ඇතුළත් වූ අතර ඔහුගේ වැඩිමහල් සොහොයුරා වූ ෆ්‍රෙඩ් ගුවන් නියමුවෙකු වීමට තීරණය කිරීමෙන් පසුව ට්‍රම්ප් තම පියාගේ පවුලේ ව්‍යාපාර කටයුතුවල නිරත වීමට කැමති විය.
ජෝශප් රොබිනෙට් බිඩෙන් ( Joseph Robinette Biden Jr)1942 දී පෙන්සිල්වේනියාවේ ස්ක‍්‍රැන්ටන් හි උපත ලැබීය. නීතිඥයෙකු වීමට සිහින දකිමින් සිටි තරුණ ජෝගේ ලොකුම අභියෝගය වූයේ නීතිඥ වෘත්තිය අතිෂය වැදගත් ‘කථන හැකියාව ඇතිකර ගැනීමයි. නැතහොත් කථන බාධකයක්ව පැවති කඩුල්ල ජය ගැනීමයි. කැඩපතක් ඉදිරිපිට කථා කිරීමේ ඔහුගේ තාක්‍ෂණය හේතුවෙන් මාස කිහිපයකට පසු ඔහු ජයගත්තේය.
බිඩෙන් ඩෙලවෙයාර් විශ්ව විද්‍යාලයට සහ පසුව සිරකූස් විශ්ව විද්‍යාලයේ නීති විද්‍යාලයට ඇතුළත් විය. පසුව ඔහු සිය පළමු බිරිඳ නීලියා සමඟ විවාහ වී විල්මින්ටන්හි සිය දේශපාලන ජීවිතය ආරම්භ කළේය.
ෆ්‍රෙඩ් ට්‍රම්ප්ගේ සමාගමට බැඳීමට පෙර තම පියාගෙන් ඩොලර් මිලියනයක ණයක් ලබාගෙන දේපළ ව්‍යාපාරයට අවතීර්ණ වූ බව ට්‍රම්ප් පවසයි. එහිදී ඔහු නිව්යෝර්ක් නගරයේ නේවාසික නිවාස,
වතු විශාල ප්‍රමාණයක් කළමනාකරණය කිරීමට උදව් කළ අතර අවසානයේ සමාගම පාලනය කළේය. 1971 දී ඔහු එය ට්‍රම්ප් සංවිධානය – Trump Organization.ලෙස නම් කළේය.
වසර හයකට පසු ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් චෙක් ජාතික ක්‍රීඩක ක්‍රීඩිකාවක් හා නිරූපිකාවක් වන ඔහුගේ පළමු බිරිඳ ඉවානා සෙල්නිකෝවා සමඟ විවාහ විය. ඔහුගේ පළමු විවාහයේ සිටම ඔහුගේ දරුවන් වන ඩොනල්ඩ් ජේ.ආර්, ඉවාන්කා සහ එරික් – ට්‍රම්ප් සංවිධානය පවත්වාගෙන යාමට උදව් කරයි.
ජෝ බිඩෙන් එක්සත් ජනපද සෙනෙට් සභාවේ අසුන් ගැනීමට උනන්දුවෙන් බලා සිටියේය. ඒ අතර 1972දී ඛේදවාචකයක් සිදුවිය. ඒ බිරිඳ සහ ළදරු දියණිය නයෝමි රිය අනතුරකින් මියයාමයි. ඔහුගේ පුතුන් වන බියු සහ හන්ටර් බරපතල තුවාල ලැබූහ. බිඩෙන් මහතා ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂයේ සෙනෙට් සභිකයෙකු ලෙස සිය කුඩා පුතුන්ගේ රෝහල් කාමරයේ සිට දිවුරුම් දුන්නේය.
ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් 1987 අගෝස්තු මාසයේදී සිය පුද්ගලික හෙලිකොප්ටරයෙන් නිව්යෝර්ක් නගරය හරහා ගමන් කරයි1970 දශකයේ අග භාගයේදී ට්‍රම්ප් සිය අභිලාෂයන් වේගවත් කරමින් බෘක්ලින් සහ ක්වීන්ස් වෙතින් තම දේපල අවධානය දිලිසෙන මෑන්හැටන් වෙත මාරු කළේය. සුන්බුන් සහිත හෝටලයක් කඩා එය ග්‍රෑන්ඩ් හයට් Grand Hyatt බවට පරිවර්තනය කිරීමෙන් පසු ඔහු වඩාත් ජනප්‍රිය ට්‍රම්ප් දේපළක් වන මහල් 68 කින් යුත් ට්‍රම්ප් කුළුණ Trump Towe ඉදි කළේය. එය 1983 දී විවෘත විය.
ට්‍රම්ප් පෙදෙස, ට්‍රම්ප් වර්ල්ඩ් ටවර්, ට්‍රම්ප් ඉන්ටර්නැෂනල් හෝටලය සහ කුළුණ යන ප්‍රසිද්ධ නම දරන අනෙකුත් දේපල සහ ඔහුගේ ප්‍රබල සන්නාමය මාධ්‍ය උනන්දුව දිනා ගැනීමට පටන් ගත්තේය.
නමුත් ඔහු ස්පර්ශ කළ සෑම දෙයක්ම රන්වන් පැහැයට හැරුණේ නැත. ට්‍රම්ප්ගේ ව්‍යාපාර බංකොලොත්භාවය ගොනු කිරීමකට හේතු වී තිබේ.
වොෂිංටනයේ ගත කළ පළමු වසර 14 තුළ බිඩෙන් මහතා තම බිරිඳ සහ දියණියගේ මරණයෙන් පසු සිය පෞද්ගලික ජීවිතය නැවත ගොඩනඟා ගත්තේය. ඔහු තම පුතුන්ට සාමාන්‍ය ජීවිතයකට සමානත්වයක් ලබා දීමට කැප වූ අතර සෑම දිනකම ඩෙලවෙයාර් හි පිහිටි පවුලේ නිවසේ සිට වොෂිංටන් ඩී.සී. වෙත ගමන් කළේය. ඔහු අවසානයේදී පාසැල් ගුරුවරියක වන ජිල් ජේකොබ්ස් සමඟ නැවත විවාහ විය.
බිඩෙන් මහතා සෙනෙට් අධිකරණ කමිටුවේ ස්ථාපිත වූ අතර ජාතික ප්‍රතිරූපයක් ගොඩනැගීමට පටන් ගත්තේය. 1987 දී ඔහු එක්සත් ජනපද ජනාධිපති ධුරයට සිය පළමු ගමන ආරම්භ කළ නමුත් එවකට බ්‍රිතාන්‍ය කම්කරු පක්ෂයේ නායක නීල් කින්නොක්ගේ කතාවක් කොපි කිරීමේ චෝදනාව මත ඔහු තරගයෙන් ඉවත් විය.
විනෝදාස්වාද ක්‍ෂේත්‍රයට (entertainment sector) පිවිසි ට්‍රම්ප් මහතා 1996 දී Miss Universe, Miss USA, and Miss Teen USA යන තරඟාවලි දියත් කරමින් තවත් ව්‍යාපාරික ක්ෂේත්‍රයක් ආක්‍රමණය කළේය.
මේ අතර ඔහු පළමු බිරිද ඉවානාගෙන් වෙන්වීමෙන් පසු ඔහු 1993 දී නිළි මාර්ලා මේපල්ස් Marla Maples සමඟ විවාහ විය.
1999 දී මාර්ලාගෙන් දික්කසාද වීමට ඔහු තීරණය කළ අතර ඒ වන විට ඔවුන්ට ‘ටිෆනි Tiffany – නම් දියණියක් සිටියේය. එම වසරේම ට්‍රම්ප්ගේ පියා මිය ගියේය.
“මගේ පියා මගේ ආනුභාවයෙන් – My father was my inspiration ට්‍රම්ප් මහතා ඒ අවස්ථාවේ පැවසීය.
1991 ඔක්තෝබර් 11 වන දින ඔක්ලහෝමා විශ්ව විද්‍යාලයේ නීති මහාචාර්යවරියක් වන ඇනීටා හිල් (Anita Hill) සෙනෙට් අධිකරණ කමිටුව (Senate Judiciary Committee) ඉදිරියේ සාක්ෂි දුන් බැවින් එක්සත් ජනපද මහජනතාව ඔවුන්ගේ රූපවාහිනිය ඉදිරිපිට සිටගත්තේය. එක්සත් ජනපද ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ විනිසුරුවරියක වන ක්ලැරන්ස් තෝමස්ගේ නාමයෝජනා සම්බන්ධයෙන් කමිටුව විභාගයක් පැවැත්වීය. රේගන් පරිපාලනය වෙනුවෙන් ඔවුන් දෙදෙනාම සේවය කර ඇති අවස්ථා වලදී ඔහු ඇයට ලිංගික හිරිහැර (sexually harassed) කළ බව මිස් හිල් චෝදනා කළේය.
කමිටුවේ සභාපතිවරයා ලෙස ජෝ බිඩෙන් විසින් නඩු විභාගය මෙහෙයවන ලදී. මිස් හිල්ගේ සාක්ෂි ඔහු විසින් හැසිරවීම බොහෝ කලක සිට විවේචනයට ලක්විය.
නඩු විභාගය පැවැත්වූයේ සුදු ජාතික පිරිමි මණ්ඩලයක් විසිනි. පෙනෙන විදිහට මිස් හිල් වෙනුවෙන් සාක්ෂි දීමට කැමති කාන්තාවන් කිහිප දෙනෙකු සාක්ෂි දීමට බිඩෙන් මහතා කැඳවූයේ නැත.
2019 අප්‍රියෙල් මාසයේදී රූපවාහිනී සම්මුඛ සාකච්ඡාවකට එක්වෙමින් බිඩෙන් මහතා පැවසුවේ “ඒ ගැන කණගාටු වන” බවයි.
2003 දී ට්‍රම්ප් මහතා නව රියැලිටි ටීවී වැඩසටහනක් මෙහෙයවූ අතර ඔහු ව්‍යාපාරිකයෙකු මෙන්ම මාධ්‍යකරුවෙකු ලෙස සිය පෞරුෂත්වය ප්‍රකට කළේය.
ඔහු මෙම ප්‍රසංගය වාර 14 ක් සඳහා සත්කාරකත්වය දුන් අතර, මූල්‍ය අනාවරණය කිරීමේ ස්වරූපයෙන් කියා සිටියේ, ප්‍රදර්ශනය අතරතුරදී ජාලය විසින් ඔහුට ඩොලර් මිලියන 213 ක මුදලක් ගෙවා ඇති බවයි.
මේ අතර, 2005 දී ඔහු යුගෝස්ලාවියානු ජාතික නිරූපිකාවක් වන ඔහුගේ වර්තමාන බිරිඳ මෙලනියා නෞස් සමඟ විවාහ විය. මෙම යුවළට එක් පුතෙකු සිටී. ඒ බැරන් විලියම් ට්‍රම්ප්.
ඉලිනොයිස් හි ස්ප්‍රිංෆීල්ඩ් හි පැවති උත්සවයකදී බැරක් ඔබාමා සිය උප ජනාධිපති අපේක්ෂකයා ලෙස හඳුන්වා දීමෙන් පසු ජෝ බිඩෙන් වේදිකාවට කතා කරයි.2008 අගෝස්තු 23 වන දින ජනාධිපති අපේක්ෂක බැරක් ඔබාමා ජෝ බිඩෙන්ව ඔහුගේ උප ජනාධිපතිවරයා ලෙස හඳුන්වා දුන්නේය. එය ජයග්‍රහණයේ පදනම විය. ඔබාමා – බිඩෙන් ධුරකාල දෙක පුරාම අඛණ්ඩව හා ශක්තිමත්ව කටයුතු කළේය. බිඩෙන් නිතරම ඔබාමා ඔහුගේ “සහෝදරයා” ලෙස හැඳින්වීය.
ට්‍රම්ප් මහතා ධවල මන්දිරය සඳහා තරඟයට පිවිසෙන බව නිල වශයෙන් නිවේදනය කළේ 2015 ජුනි මාසයේදී නොවේ. ඔහු ජනාධිපති ධුරය සඳහා සැලසුම් කළ ප්‍රචාරක ව්‍යාපාරය මතභේදයට තුඩු දී ඇත.
2005 සිට ඔහු කාන්තාවන් පිළිබඳව අසභ්‍ය ප්‍රකාශ කිරීම පිළිබඳ පටිගත කිරීමක් සහ ඔහු ධුරයට නුසුදුසු බවට ඔහුගේම පක්ෂයේ සාමාජිකයන් ඇතුළු ප්‍රකාශයන් එවකට මාධ්‍ය හමුවට ඉදිරිපත් විය.
එහෙත් ඔහු දිගින් දිගටම තම ආධාරකරුවන්ට කියා සිටියේ තමන් ජනමත විමසුම් ප්‍රතික්ෂේප කරන බවයි. තම ජනාධිපති ධුරය දේශපාලන සංස්ථාපිතයට පහර දෙන බවත් වොෂිංටනයේ “මඩ වගුර” ඉවත් කරන බවත් ඔහු පැවසීය.
බ්‍රිතාන්‍යය යුරෝපා සංගමයෙන් ඉවත් කර ගැනීමේ සාර්ථක ව්‍යාපාරයෙන් ඔහු ආශ්වාදයක් ලබා ගත්තේ “Brexit times 10” ඉවත් කරන බව පවසමිනි. සියලු අනාවැකි පාහේ තිබියදීත්, ට්‍රම්ප් මහතා 2016 මැතිවරණයෙන් ජයග්‍රහණය කළේය. ඔහු 45 වන එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරයා ලෙස 2017 ජනවාරි 20 වන දින රාජකාරී ආරම්භ කරන ලදී.
සිය ජනාධිපති ධුරයේ අවසන් දිනවල පැවති උත්සවයකදී ඔබාමා විසින් බිඩෙන් වෙත ජනාධිපති පදක්කම (Presidential Medal of Freedom) පිරිනැමීය. එය රටේ ඉහළම සිවිල් ගෞරවයයි.
“ජෝ බිඩෙන් දැන ගැනීම යනු මවාපෑමකින් තොරව ආදරය දැන ගැනීම, ආත්ම ගෞරවයෙන් තොර සේවාවන් දැන ගැනීම සහ ජීවිතය සම්පූර්ණයෙන් ගත කිරීම” යැයි එවකට ජනාධිපතිවරයා පැවසීය.
2015 දී වයස අවුරුදු 46 දී ඔහුගේ පුත් බියු මොළයේ පිළිකාවක් හේතුවෙන් මිය ගිය අතර එයින් බිඩෙන් දැඩිව කම්පනයට පත් විය. මේ අතර 2016 දී ඔහු ඩෙලවෙයාර් ප්‍රාන්ත ආණ්ඩුකාරවරයා ලෙස පත්විය.
ට්‍රම්ප්ගේ නැවත බලයට පත්වීමේ මෙහෙයුම කොරොන වයිරස් වසංගතයේ පසුබිමට එරෙහිව සිදු කර ඇති අතර, එහිදී ඇමරිකානුවන් 230,000 ක් මියගොස් ඇති අතර ජනාධිපතිවරයාම ආසාදනය වී ඇති බව දැක තිබේ. ජනාධිපති ආර්යා මෙලනියා ට්‍රම්ප් සහ ඔවුන්ගේ පුත් බැරන් ද ධවල මන්දිරයේ කාර්ය මණ්ඩලය ගණනාවක් සමඟ වෛරසය වැළඳී ඇත.
නොවැම්බර් 3 වන දින මැතිවරණයට පෙර දිනවලදී, ට්‍රම්ප් විසින් ප්‍රාන්තවලින් ඉල්ලා සිටියේ අගුලු දැමීමෙන් වළකින ලෙසයි.
කොරෝන වෛරසය පිළිබඳ ජනාධිපති ප්‍රතිවාදීන් දෙදෙනාගේ බෙදීම් ගැඹුරු වී ඇති අතර, නරක අතට හැරෙන කොරෝනා වයිරස් අර්බුදය සම්බන්ධයෙන් ජනාධිපතිවරයා කටයුතු කිරීම එහි වින්දිතයින්ට “අපහාසයක්” බව බිඩෙන් මහතා ප්‍රකාශ කර තිබේ.
“මම දිනුවද, මෙම වසංගතය අවසන් කිරීම සඳහා විශාල වෙහෙසක් දැරීමට සිදුවනු ඇත,” ඔහු පැවසීය. “මම මෙය පොරොන්දු වෙමි – අපි පළමු දිනයේ සිට නිවැරදි දේ කරන්නෙමු.”
ඇමරිකානුවන් මිලියන 90 කට වඩා වැඩි සංඛ්‍යාවක් කලින් ඡන්දය ප්‍රකාශ කර ඇති අතර, ඔවුන්ගෙන් බොහෝ දෙනෙක් තැපැල් මගින් ඡන්දය ප්‍රකාශ කර ඇත.
-2020 නොවැම්බර් 03 වැනි දින බී.බී.සී වාර්තාවකි-
